Kulağa değersiz gelebilir fakat A noktasından B noktasına ne süratte yürüdüğünüz, bedeninizin ve aklınızın çalışma sistemlerine dair çok sayıda bilgi veriyor.
Araştırmalar mağazalara, parklara ya da otobüs durağına yürüme hızınızla hastanelik olma, kalp krizi geçirme ve hatta mevt riskinizin iddia edilebileceğini gösteriyor. Aslında, bir insanın yürüme suratı bilişsel yaşlanma oranını ortaya koymak için bile kullanılabiliyor.
Yürüme suratı testi bir insanın işlevsel kapasitesini yani mesken işleri yapma ve bağımsız hareket edebilme yeteneğini değerlendirmenin bir tekniği. Ayrıyeten bir insanın ne kadar narin olduğunu ve felç geçirdikten sonra rehabilitasyona nasıl cevap verebileceğini kestirim etmekte de kullanılabiliyor.
İnsanların yaş aldıkça yürüme suratlarının yavaşlaması olağan. Ancak yürüyüş temposundaki süratli azalma, çok önemli bir şeyler yaşandığına işaret ediyor olabilir.
Egzersizin kanserin seyrindeki tesirleri üzerine çalışan Harvard Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Prof. Christina Dieli-Conwright “Bir insanın olağan yürüme suratı azalırsa, sıklıkla sağlığındaki gerilemeyle ilişkilendirilir” diyor.
“Eskisi üzere hareketli olmaması ve daha pasif bir hayat sürmesi, bir insanın kronik bir hastalığı olduğu manasına gelebilir. Bu da büyük ihtimalle kas gücünde, eklem hareketliliğinde bir azalma demek. Maalesef bu durum da sıhhatin kötüleşmesine yol açıyor.”
Araştırmalar, yürüme suratının ileri yaşlardaki yetişkinlerdeki ömür müddetinin kestirim edilmesinde değerli bir gösterge olduğunu ortaya koyuyor.
Örneğin Pittsburgh Üniversitesi’ndeki araştırmacılar, 65 yaş ve üzerindeki 34 bin kişinin dört ila 21 yıl boyunca izlendiği dokuz farklı çalışmayı tahlil etti.
Analiz sonucu yürüme suratının ömür beklentisiyle kıymetli oranda bağlantılı olduğu saptandı. Örneğin 75 yaşındayken en düşük yürüme suratına sahip erkeklerin 10 yıl daha yaşama bahtı yüzde 18 olarak belirlendi. En süratli yürüyen erkeklerin ise yüzde 87 yaşama bahtı olduğu hesaplandı.
Bu durumun bir açıklaması zati sıhhat durumları âlâ olmayan insanların daha az hareketli olması. Lakin 2009’da Fransa’da yapılan bir araştırmaya nazaran 65 yaşındaki sağlıklı yetişkinler ortasında bile, en yavaş yürüyen iştirakçilerin, en süratli yürüyenlere kıyasla kalp hastalıklarından ölme riskinin üç kat daha fazla olduğu tespit edildi.
North Carolina’daki Duke Üniversitesi’nin Psikoloji ve Nörobilim Kısmı’ndan kıdemli araştırmacı Line Rasmussen “Yürümek çok kolay bir şeymiş üzere görünüyor. Çoğumuz düşünmüyoruz bile, yalnızca yürüyoruz” diyor.
“Fakat yürümek için çok sayıda farklı beden sisteminin birlikte çalışması gerekiyor. Kemikleriniz ve kaslarınız sizi taşıyıp, hareket ettiriyor, gözleriniz nereye gittiğinizi görmenize yardımcı oluyor, kalbiniz ve akciğerleriniz kan ve oksijen dolanımını sağlıyor ve beyniniz ile hudutlarınız de tüm bunları koordine ediyor.”
Rasmussen’e nazaran yaş aldıkça bu sistemlerin işlevi yavaşlıyor ve daha yavaş bir yürüme suratı bu nedenle sıhhatte genel bir gerilemeyi ve ilerleyen yaşlanmayı yansıtıyor.
Bu durum yalnızca ileri yaşlardaki yetişkinler için de geçerli değil. Rasmussen ve çalışma arkadaşlarının 2019’da yaptığı bir çalışmaya nazaran, 45 yaşındaki yetişkinler ortasında bile bir insanın yürüme suratı beynin ve bedenin ne kadar yaşlandığının varsayım edilmesinde kullanılabiliyor.
Rasmussen ve Duke Üniversitesi’ndeki araştırmacılar, Dunedin Disiplinlerarası Sıhhat ve Gelişim Çalışmasına katılan yetişkinleri inceledi. Yeni Zelanda’nın Dunedin kentinde yapılan araştırmada 1972 ve 1973’te doğan 1000’den fazla kişi hayatları boyunca takip edildi. İştirakçilerin tüm yaşlarda sıhhatleri ve bilişsel işlevleri değerlendirildi.
Rasmussen “Aynı yaştaki insanların yürüme suratları ortasındaki farklara şaşırmıştım” diyor.
“45 yaşındaki birinin yürüme suratının ortalarda bir yerlerde olmasını beklersiniz. Ama kimileri 20 yaşındakiler kadar süratli, kimileri da çok daha yaşlı yetişkinler kadar yavaş yürüyordu.”
Çalışma sonucu yavaş yürüyen 45 yaşındaki yetişkinlerde “hızlı yaşlanma” işaretleri tespit edildi. Akciğerleri, dişleri ve bağışıklık sistemleri, süratli yürüyenlere kıyasla daha makus durumdaydı.
Ayrıca yüksek tansiyon, yüksek kolesterol üzere biyolojik yaşlanma işaretleri de vardı. Yavaş yürüyenlerde daha az güçle kavrama ve koltuktan kalkmakta daha çok zorlanma üzere makûs sıhhate işaret eden öbür haller de görüldü.
Rasmussen ve arkadaşları, daha yavaş yürüyenlerde bilişsel yaşlanma işaretleri de tespit etti.
Örneğin IQ ve hafıza testlerindeki performansları daha berbattı. MRI görüntülemelerinde de beyinlerinde gözlemlenebilir değişiklikler bulundu. Daha yavaş yürüyenlerin beyni daha küçüktü ve düşünmeyi ve bilgi işlemeyi denetim eden beynin en dış katmanı neokorteks daha inceydi. Dahası, yavaş yürüyenlerin yüzlerinin bile öbür iştirakçilere nazaran daha süratli yaşlandığı bulundu.
Fakat, yavaş yürüdüğünü düşünenlerin de yapabilecekleri var. Dieli-Cornwright kanser hastalarına yardımcı olmak için gerçekleştirdiği çalışmanın bi modülü olarak, kemoterapi sonrası güçlerini tekrar kazanabilmeleri için antrenman programları oluşturuyor. İştirakçilere yürüme antrenmanlarının suratını ve yoğunluğunu her üç ya da dört haftada bir artırmaları tavsiye ediliyor.
Dieli-Cornwright “Daha tertipli bir biçimde yürümek ve mümkün olduğunca fizikî açıdan etkin kalmak çok önemli” diyor.
“Özellikle daha çok oturarak çalışan bireylerin yürüyüş ortaları almaları kıymetli. Yalnızca dakika bile olsa, oturduğunuz mühletlere orta vermelisiniz.”
Kaynak: Haberler.com
