Sadakat primi nedir, sorusu son günlerse en çok merak edilen hususlar ortasında yer alıyor. Pekala, Sadakat primi nedir?
PRİM NEDİR?
“Prim” sözü, Türkçede en yaygın olarak iki farklı alanda kullanılan ve farklı manalara gelen bir tabirdir:
1. Sigorta Primleri (En Yaygın Anlamı):
? Tanım : Sigorta şirketine, sigorta ettiren (müşteri) tarafından ödenen fiyattır. Sigorta kontratının devam etmesi ve sigorta şirketinin taahhüt ettiği riskleri (kaza, hastalık, hırsızlık, mevt vb.) üstlenmesi karşılığında yapılan ödemedir.
? Özellikleri :
? Karşılığı : Sigorta şirketinin sağladığı teminat ve risk üstlenmesidir.
? Tipleri: Tek prim (toplu ödeme), yıllık prim, aylık prim, dönemsel prim üzere farklı ödeme formları olabilir.
? Belirleyici Faktörler: Sigorta yapılacak şeyin kıymeti (örneğin otomobilin fiyatı), risk seviyesi (örneğin şoförün yaşı ve kaza geçmişi), teminat kapsamı (sigortanın neyi ne kadar kapsadığı), sigorta mühleti üzere faktörlere nazaran hesaplanır.
? Zorunluluk : Zarurî sigortalarda (trafik sigortası gibi) prim ödemek yasal bir zorunluluktur. Öteki sigortalarda ise kontrat gereğidir.
? Örnekler : “Araba sigortası primimi her ay ödüyorum.”, “Sağlık sigortası primleri bu yıl arttı.”
2. İş Hukuku / Çalışma Hayatında Prim (Ek Ödeme):
? Tanım : Çalışana, olağan fiyatına (maaşına) ek olarak, belli şartların sağlanması karşılığında ödenen ek fiyattır. Bir tıp teşvik, ödül yahut tazminat niteliğindedir.
? Çeşitleri ve Örnekleri:
? Fazla Mesai Primi: Olağan çalışma saatlerinin dışında çalışılan saatler için ödenen ek fiyat (yasal zorunluluktur).
? Yıllık İkramiye / İkramiye Primi: Ekseriyetle yıl sonunda yahut muhakkak periyotlarda, şirket performansına ve/veya ferdî performansa bağlı olarak ödenen ek ödeme.
? Performans Primi / Verimlilik Primi: Belirlenen amaçların (satış, üretim, kalite vb.) aşılması durumunda ödenen ek ödeme.
? Haberleşme Primi: Cep telefonu, internet üzere haberleşme masraflarını karşılamak için verilen ek ödeme.
? Yemek Primi / Yol Primi: Yemek yahut ulaşım masraflarına katkı için verilen ek ödeme.
? Risk Primi: Tehlikeli yahut güç koşullarda çalışan çalışanlara ödenen ek fiyat.
? Pazar Primi: Pazar günü çalışma karşılığı ödenen ek fiyat (yasal zorunluluk).
? Özellikleri:
? Ekseriyetle toplu iş kontratlarında, iş kontratlarında yahut şirket siyasetlerinde düzenlenir.
? Kimi primler yasal zorunluluktur (fazla mesai, pazar), kimileri ise patronun inisiyatifine bağlıdır (performans primi).
? Brüt fiyatın bir modülü sayıldıkları için SGK primi (sigorta primi) ve gelir vergisi kesintilerine tabidirler.
SADAKAT PRİMİ NEDİR?
Sadakat primi (veya kıdem ikramiyesi), bir çalışanın belli bir mühlet boyunca birebir patrona bağlı kalması karşılığında, patron tarafından ödenen ek bir maddi ödül yahut ikramiyedir. Temel emeli, çalışanın şirkete bağlılığını teşvik etmek ve uzun vadeli istihdamı ödüllendirmektir.
Özellikleri :
1. Mühlet Kaidesi: Çoklukla 10, 15, 20 yahut 25 yıl üzere uzun çalışma devirlerinin tamamlanmasıyla ödenir.
2. Yasal Mecburilik Değildir: Türk İş Kanunu’nda düzenlenen kıdem tazminatından farklıdır. Sadakat primi, patronun inisiyatifine bağlıdır; şirket siyaseti yahut toplu iş mukavelesi ile belirlenir.
3. Ödeme Formu: Tek seferde nakit, pay senedi, ek tatiz hakkı yahut maaş bonusu biçiminde olabilir.
4. Vergilendirme: Gelir Vergisi Kanunu’na tabidir (brüt meblağ üzerinden vergi ve sigorta kesintileri uygulanır).
Neden Verilir?
• Çalışan bağlılığını artırmak,
• Pahalı işçinin ayrılmasını önlemek,
• Uzun müddetli hizmeti takdir etmek,
• Şirket kültürünü güçlendirmek.
Örnek :
15 yılını dolduran bir çalışana, şirket tarafından 3 maaş fiyatında bir sadakat primi ödenmesi.
Kısaca Özetlersek:
“Prim” denilince akla birinci gelen ekseriyetle sigorta primidir. (Sigorta şirketine ödenen ücret)
İş hayatında ise prim, maaşa ek olarak alınan çeşitli ödemeleri (fazla mesai, ikramiye, performans mükafatı vb.) söz eder.
Kaynak: Haberler.com
