İsrail, 13 Haziran’da İran‘ın çeşitli kentlerindeki nükleer tesisler başta olmak üzere ordunun üst komuta kademesini de maksat alan geniş çaplı ataklar düzenledi.
İran‘da Genelkurmay Başkanı, Devrim Muhafızları Genel Kumandanı ve kimi üst seviye kumandanlar ile 9 nükleer bilim insanı akınlarda öldü.
İran Sağlık Bakanlığı, 15 Haziran’da yaptığı açıklamada, İsrail‘in akınlarında toplam sivil can kaybının 224, yaralı sayısının da 1277’den fazla olduğunu bildirdi.
İran ordusunun İsrail‘e balistik füzelerle yaptığı misillemede 25 kişinin öldüğü, 500’den fazla kişinin yaralandığı aktarıldı.
İşte savaşın 8. gününde yaşananlar:
PEZEŞKİYAN SAVAŞI BİTİRMENİN TEK YOLUNU AÇIKLADI
İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, savaşın sona erdirilmesinin tek yolunun İsrail‘in şartsız formda akınlarını durdurması olduğunu belirtti.
Pezeşkiyan, toplumsal medya hesabı X’ten bahse ait paylaşımda bulundu.
İran Cumhurbaşkanı, “Biz her vakit barış ve huzurdan yana olduk. Lakin mevcut durumda dayatılan savaşın sona ermesinin tek yolu, düşmanın şartsız halde taarruzlarını durdurması ve siyonist teröristlerin maceracılıklarına sonsuza dek son verilmesi için kesin bir teminat verilmesidir. Aksi takdirde, düşmana vereceğimiz cevaplar daha sert ve pişman edici olacaktır.” tabirlerini kullandı.
ŞEMHANİ’NİN DURUMUNUN UYGUN OLDUĞU AÇIKLANDI
İran devlet medyası, İsrail saldırısında yaralanan İran lideri Ali Hamaney’in yakın müttefiki Ali Şemhani’nin durumunun âlâ olduğunu açıkladı.
Şemhani’nin, İran halkına gönderdiği kısa iletide “Hayattayım ve feda olmaya hazırım” tabirlerini kullandığı aktarıldı.
Daha evvel basına yansıyan haberlerde, Şemhani’nin ataklarda hayatını kaybettiği öne sürülmüştü.
ALİ ŞEMHANİ KİMDİR?
Şemhani, İran’ın Dini Lideri Ayetullah Ali Hamaney’in yakın yardımcılarından biri ve Suudi Arabistan ile diplomatik bağların tekrar tesis edilmesine yönelik kıymetli bir muahedenin imzalandığı görüşmelerde Tahran’ı temsil etti.
2013’ten itibaren on yıl boyunca ülkenin en üst seviye ulusal güvenlik yetkilisi olarak misyon yaptı ve öncesinde İhtilal Muhafızları ve Savunma Bakanlığı da dahil olmak üzere bir dizi kıymetli misyonda bulundu.
Washington ve Avrupa’daki dış siyaset etraflarında âlâ tanınan Şemhani, İran diplomasisinin yükselen yıldızlarından biriydi.
Şemhani, Çin’in arabuluculuğunda Suudi yetkililerle yapılan ve iki ülkenin yıllar süren düşmanlığın akabinde diplomatik münasebetleri yine kurmayı kabul etmesiyle sonuçlanan görüşmelerde İran’ı temsil etti.
ABD ÜSLERİNE DESTEK YAPIYOR
Washington’un “İran’a ataklara dahil olacağı” istikametindeki tartışmaların gölgesinde ABD ordusunun Orta Doğu‘daki üslerine çok sayıda askeri kargo uçağıyla destek yaptığı bildirildi.
“Flight Radar” sitesindeki haritaya nazaran, son 24 saatte Avrupa’nın farklı bölgelerinden kalkan ABD Hava Kuvvetleri’ne ilişkin 20 civarında askeri kargo uçağı Orta Doğu‘daki üslere indi.
Washington’un İsrail’in yanında İran’a hücumlara katılacağı tarafındaki tartışmaların gölgesinde ABD ordusunun Orta Doğu‘daki üslerine destek yapması dikkati çekti.
Uluslararası basında çıkan haberde, ABD’nin Orta Doğu‘daki üslerine ek hava savunma sistemleri dahil olmak üzere askeri ekipman desteği yaptığı aktarıldı.
ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth, 17 Haziran’da yaptığı açıklamada, Orta Doğu bölgesine “ek kabiliyetlerin konuşlandırılması” talimatını verdiğini belirtmişti.
Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt, ABD Başkanı Donald Trump’ın, İran’la müzakerelerin gerçekleşme mümkünlüğünün yüksek olması nedeniyle İran’la ilgili (saldırı yapıp yapmama) kararını iki hafta içinde vereceğini açıklamıştı.
“SALDIRILAR DURMADIKÇA MÜZAKERE OLMAZ”
İran Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi, İsrail hücumları durmadıkça, müzakerelerin kelam konusu olmayacağını yineledi.
İran devlet televizyonuna konuşan Erakçi, İngiltere, Almanya ve Fransa dışişleri bakanlarıyla Cenevre’de düzenlenecek görüşme öncesi Tahran’da açıklamalarda bulundu.
Erakçi, “Biz, ABD’yi İran’a yönelik atakta İsrail’in işbirlikçisi ve ortağı olarak görüyoruz. Siyonist rejimin akınları devam ederken, ABD müzakere talebinde bulunuyor ve birkaç defa ileti gönderdiler. Atak durmadıkça, müzakere kelam konusu olamaz.” dedi.
ABD ile hiçbir temas ve görüşmenin olmadığını lisana getiren İranlı Bakan, Washington yönetiminin müzakere talebinde bulunduğunu fakat İran’ın bunu kabul etmediğini söyledi.
Cenevre’de bugün düzenlenecek toplantıya değinen Erakçi, “3 Avrupa ülkesi ve Avrupa Birliği Dış Bağlar Yüksek Temsilcisi, benimle bir görüşme talebinde bulundu. Cenevre müzakerelerimizin konusu nükleer programdır. Avrupa ülkeleriyle diyalog konusunda hiçbir pürüzümüz olmadı.” tabirlerini kullandı.
Füze mevzusuyla ilgili kimseyle hiçbir görüşme yapmadıklarının altını çizen Erakçi, “Savaşın sona erdirilmesi talebi artık başlamış olup, bundan sonra daha da artacaktır.” diye konuştu.
İSRAİL’DEN 8 BİN KİŞİ TAHLİYE EDİLDİ
İran’a akınların başladığı 13 Haziran’dan bu yana İsrail’de 8 binden fazla kişinin Tahran’ın misillemelerinde meskenlerinin hasar görmesi nedeniyle tahliye edildiği bildirildi.
Yerel basında yer alan habere nazaran, İsrail Emlak Vergisi Tanzim Formu, İran’ın misillemelerindeki duruma ait yazılı açıklama yaptı.
Saldırılarda konutları hasar gören 8 bin 190 kişinin tahliye edildiği belirtildi.
İsrail’de 30 bin kişi ise İran misilleme taarruzlarında konutlarının, araçlarının, eşyalarının yahut ekipmanlarının ziyan gördüğü gerekçesiyle Emlak Vergisi Tanzim Formu’na müracaatta bulunduğu kaydedildi.
Tahran idaresi, daha evvel de İsrail akınları durmadıkça, müzakerelerde bulunmayacaklarını açıklamıştı.
İSRAİL’DEN HİZBULLAH’A TEHDİT
İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz, İran’a yönelik ataklara karşı durduğunu ve “bu süreçte tarafsız olmadıklarını” söyleyen Hizbullah’ı Tel Aviv ile İran ortasındaki çatışmalara katılmamaları konusunda tehdit etti.
Katz, toplumsal medya hesabından, Hizbullah Genel Sekreteri Naim Kasım’ın İsrail’in İran’a akınlarıyla başlayan çatışmalara ait açıklamalarına karşılık verdi.
Eski Hizbullah başkanları Nasrallah ve Haşim Safiyuddin’e yönelik suikastları hatırlatan Katz, “Hizbullah Genel Sekreteri seleflerinden ders çıkarmamış.” tabirini kullandı.
Katz, Kasım’ın “İran idaresinin buyrukları doğrultusunda İsrail’i tehdit ettiğini” öne sürerek Hizbullah’ı “dikkatli olması konusunda uyardığını ve İsrail’in kendisini tehdit eden kümelere karşı sabrının tükendiğini” kaydetti.
Hizbullah’ı İran ile İsrail ortasındaki çatışmalara katılmaması konusunda uyaran Katz, “saldırı düzenlemeleri halinde Hizbullah’ı yok edeceklerini” savundu.
Kasım, dün yaptığı açıklamada İsrail’in İran’a taarruzlarında Tahran’ın yanında olduklarını belirterek “İsrail akınlarını durdurmak için İran’ın yanında yer almanın kendileri için bir vazife olduğunu” söylemişti.
Hizbullah’tan yapılan yazılı açıklamada da İran lideri Ali Hamaney’e yönelik bir suikastın “ağır sonuçları olacağı” argüman edilmişti.
RUSYA: PANDORANIN KUTUSU AÇILIR
Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, İran’da rejim değişikliği zorlamasının kabul edilemeyeceğini ve İran lideri Ayetullah Ali Hamaney’e muhtemel suikastın “Pandora’nın kutusunu açacağını” söyledi.
İsrail’in ABD’nin yardımıyla Hamaney’e suikast düzenlemesi durumunda Rusya’nın yansısının çok olumsuz olacağını belirten Peskov, “Bunu muhakkak onaylamayız.” dedi.
Peskov, İran’da rejim değişikliğine ait, “Hayal bile edilemez. Bu, kabul edilemez olmalı, bunun hakkında konuşmak bile hiç kimse için kabul edilemez olmalı.” sözlerini kullandı.
İSRAİL TAHRAN’I VURDU
İsrail ordusu, İran’ın başşehri Tahran’ın merkezine yönelik geniş çaplı hava taarruzları düzenlediğini ve bu hücumlarda onlarca gayenin vurulduğunu ileri sürdü.
İsrail ordusunun açıklamasına nazaran, kelam konusu gayeler ortasında füze üretiminde kullanılan askeri üretim tesisleri ile İran’ın nükleer silah programına ilişkin araştırma ve geliştirme kurumları da yer aldı.
Gece saatlerinde düzenlenen taarruzlarda İsrail Hava Kuvvetlerine ilişkin 60’tan fazla savaş uçağı, 120 farklı mühimmatla İran’daki onlarca askeri amacı vurdu.
Saldırılarda Tahran’da yer alan ve yıllar içinde İran Savunma Bakanlığı bünyesinde kurulduğu öne sürülen füze üretim merkezlerinin amaç alındığı belirtildi. Bu merkezlerde füze motorlarına yönelik ham hususların üretiminin yapıldığı sav edildi.
Ayrıca bunun, İran’ın nükleer silah projesini maksat alan atakların bir modülü olduğu tabir edildi.
Bu kapsamda, 2011 yılında İran’ın nükleer silah programının kurucularından Muhsin Fahrizade tarafından kurulan ve gelişmiş askeri teknolojilerin araştırılıp geliştirildiği SEPAND isimli komuta merkezinin de amaç alındığı öne sürüldü.
İsrail ordusu, birebir vakitte İran’ın nükleer silah projesi için gerekli bileşenlerden birinin üretildiği bir tesisin de hava atağıyla vurulduğunu tez etti.
İran makamlarından kelam konusu ataklarla ilgili şimdi resmi bir açıklama yapılmadı.
ARAK SU ÜRETİM TESİSİ HASAR ALDI
Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı, İran’ın Hondab bölgesinde yer alan Arak ağır su üretim tesisindeki binaların hasar gördüğünü açıkladı.
Ajans, damıtma ünitesinin de hasar alan yerler ortasında olduğunu bildirdi.
İsrail ordusu ise İran’da, İsrail’e füze fırlatmaya hazırlanan üç füze platformunun vurulduğunu duyurdu.
İRAN’DAN ATEŞLENEN TEK FÜZE İSRAİL’İ VURDU
İran’dan düzenlenen füze saldırısı nedeniyle İsrail’in güneyindeki bilhassa Birüssebi kenti ve etrafında akın alarmları çaldı. İsrail ordusu daha sonra bir isabet ihbarı aldığı noktada gruplarının faaliyet gösterdiğini duyurdu.
Sosyal medyada paylaşılan imgelerde, çok sayıda araç ve birtakım binaların hasar aldığı görüldü.
Yediot Ahranot gazetesinin mahallî kaynaklardan aktardığına nazaran, füzenin yerleşim alanında bir otoparka isabet etmesi sonucu yerde çukur açılırken, çok sayıda araç alev aldı.
Haaretz gazetesinin ordu kaynaklarına dayandırdığı haberinde, hava savunma sistemlerinin İran’dan ateşlenen bir füzeyi engelleyemediği, olayın araştırıldığı belirtildi.
İsrail acil yardım servisi, isabet eden füze sonucu birinci belirlemelere nazaran 6 kişinin hafif yaralandığını aktardı.
Sosyal medyada, füzenin isabet ettiği, bir noktada yangın çıktığı ve siyah dumanlar yükseldiği manzaralar paylaşıldı.
3 İHTİLAL MUHAFIZI ÖLDÜ
İsrail’in İran’a ataklarında Doğu Azerbaycan eyaletinde 3 İhtilal Muhafızı askeri hayatını kaybetti.
İran medyasına nazaran, İsrail, gece saatlerinde Tahran, Geylan, Gülistan ve Doğu Azerbaycan eyaletlerine saldırdı.
Gecenin birinci saatlerinde hava savunma sisteminin devreye girdiği Tahran’ın doğusunda 3 patlama meydana geldi.
Doğu Azerbaycan’ın Bostan Abad bölgesindeki askeri birliğe atakta İhtilal Muhafızı Ordusuna bağlı 3 asker hayatını kaybetti.
Gülistan eyaletinin Gürgan kentinde İsrail hücumlarına hava savunma sistemleri karşılık verirken, Geylan’a bağlı Reşt kentindeki sanayi bölgesinde 4 patlama meydana geldi.
Muhabir:Mustafa Melih Ahıshalı
Kaynak: Haberler.com
