İsrail ile İran ortasında başlayan savaş, dördüncü gününde de şiddetini artırarak devam ediyor. İsrail, Tahran, Tebriz ve İsfahan’a F-35 savaş uçaklarıyla hava akınları düzenlerken; İran, Tel Aviv, Yafa ve Bat Yam kentlerini dron ve balistik füzelerle amaç alarak karşılık verdi. İki ülke karşılıklı olarak petrol rafinelerini vururken, çok sayıda sivilin hayatını kaybettiği bildiriliyor.
NÜKLEER TESİS HALA AYAKTA
Ancak savaşın başlamasına neden olan İran’ın nükleer tesisleri hala yerinde duruyor. Bilhassa Tahran’ın güneyinde, Kum kenti yakınlarında bir dağın yaklaşık bir kilometre derinliğine inşa edilen Fordo Uranyum Zenginleştirme Tesisi, İsrail’in en kıymetli amaçlarından biri olarak öne çıkıyor.
ABD OLMADAN OLMAZ
Axios haber sitesinin tahliline nazaran İsrail’in İran’a yönelik ataklarının muvaffakiyete ulaşabilmesi, Fordo tesisinin imhasına bağlı. Fakat İsrail’in elinde bu derinlikteki bir tesisi yok edebilecek kapasitede mühimmat ya da ağır bombardıman uçağı bulunmuyor. Yalnızca ABD’ye ilişkin B52 tipi bombardıman uçaklarının bu tıp bir operasyonu gerçekleştirebileceği belirtiliyor. İsrail’in Washington Büyükelçisi Yechiel Leiter da Fordo’nun yok edilmesinin operasyonun tamamlanması açısından kilit kıymette olduğunu lisana getirdi. İsrailli üst seviye bir yetkili ise El Arabiya’ya yaptığı açıklamada, “Fordo’yu vuramazsak tüm operasyon boşa gider” diyerek ABD müdahalesinin kaide olduğunu kabul etti.
TRUMP KARARSIZ
İsrail tarafı, Fordo’nun imhası için ABD’den direkt yardım talep etse de Washington idaresi, bu hususta net bir duruş sergilemiyor. Axios’a konuşan kaynaklara nazaran, İsrail Başbakanı Netanyahu ile görüşen ABD Başkanı Donald Trump, olası bir Amerikan iştirakini ima etmiş olsa da Beyaz Saray bu iddiayı süratle yalanladı. Trump idaresinin şimdilik yalnızca savunma maksatlı dayanak verdiği bildiriliyor.
FORDO NEDEN KRİTİK?
2009 yılında varlığı ortaya çıkan Fordo tesisi, memleketler arası kamuoyunun İran’ın nükleer silah üretme maksatlarına yönelik tasalarını artırmıştı. 2015 yılında İran, ABD’nin de ortalarında bulunduğu ülkelerle yaptığı nükleer mutabakat kapsamında tesisteki faaliyetlerini askıya almayı kabul etmişti. Lakin Trump’ın 2018’de muahededen çekilmesinin akabinde İran, uranyum zenginleştirme çalışmalarını tekrar başlattı. Memleketler arası Atom Gücü Ajansı’nın 2025 tarihli raporuna nazaran İran, yüzde 60 oranında zenginleştirilmiş uranyuma sahip. Bu oranın yüzde 90’a çıkarılması hâlinde İran’ın altı nükleer bomba üretebilecek kapasiteye erişebileceği belirtiliyor. Uzmanlar, bu seviyede zenginleştirilmiş uranyuma sahip olup nükleer silahı olmayan tek ülkenin İran olduğunu söz ediyor.
Kaynak: Son Dakika
