– İSTANBUL’dan gelen bir küme inşaat mühendisi Hatay ve Antakya’da yaptıkları incelemelerde, Asi Irmağı ve Amik Ovası üzerindeki yapılaşmanın en değerli sorun olduğu değerlendirmesini yaptı. Bölgede çalışma yapan inşaat mühendisleri ismine konuşan Dr. Öğr. Üyesi İhsan Karagöz, “Temel dizaynları taban özelliklerine nazaran yapılmamış. Çöp bacaklı kolon, yetersiz donatı, düz demir, BS 14 -16 sınıfı düşük kalitede beton kullanılmış. Alüvyon toprak üzerine yapılan yapılar her vakit risklidir. Kiriş ve kolon birleşim düğüm noktaları sarsıntı standartlarına nazaran tasarlanmamış, yeni binalar bilhassa yumuşak katlardan ötürü hasar almış. Kentleşme yıkılan binalarının yerine değil dağ eteklerine kurulmalıdır. 13-14 katlı binalar yapılacaksa kesinlikle sismik izolatör kullanılmalıdır” dedi.
Beykent Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Kısmı’ndan 4 öğretim vazifelisi olarak Hatay’a geldiklerini aktaran Karagöz, bilhassa Antakya’daki binalarda araştırma yaptıklarını anlattı. Dr. Öğr. Üyesi Karagöz, “Gelip gördük ki sahiden asrın felaketi, içimiz kan ağladı. İnşallah bir daha bu türlü bir felaket yaşamayız. İki yıl evvel gördüğüm binalar ya yıkılmış ya da ağır hasarlı. Kentin ana yolları dar ve yetersiz, orta sokaklardaki binalara ulaşmak imkansız. En büyük sorun yerden kaynaklanıyor, yapılar için yer seçimi çok makûs. Temellerin tasarımı da bu yer seçimine nazaran yapılmamış. Yapılarda düzensizlikler var. Beton kalitesi çok makûs, donatılar yetersiz ve sistemsiz. Genelde yıkılan yapılar 1980 öncesi yapılmış” diye konuştu.
“BETON SINIFI ÇOK DÜŞÜK”
Alüvyon toprak vurgusu yapan Dr. Karagöz, “Burası Asi Irmağı’nın yatağı, yani alüvyon bir taban üzerine yapılan yapılar her vakit riskli yapılardır. Yapı temeli için en büyük sorun yerin Amik Ovası ve alüvyon toprak olması.1999 zelzelesinde sonra BS 25 ve 30 betonları kullanılmaya başlanıldı. Burada yıkılan binalarda beton sınıfının çok düşük olduğu ve BS 14-16 beton sınıfının kullanıldığını gördük. Kalitesiz beton, yetersiz donatı ve yapı düzensizlikleri dayanıksız yapının oluşmasında ve yıkılmasında temel nedenlerdir. Eski yapılarda ise betonarme dediğimiz taşıyıcı elemanlarda düz donatılar kullanılmış” sözlerini kullandı.
“BÖLGEDE, ASMOLEN YAPI HİÇ KULLANILMAMALIDIR”Binalarda perde duvar olmadığını aktaran Dr. Karagöz, “Çöp bacaklı kolonlar kullanılmış, beton dökümünde sıkılaştırma yapılmamış. Kolon ve kiriş birleşimlerinde segregasyon (ayrışma) ve kırılmalar olmuş. Birçok binada perde duvar yok yahut kâfi değil. Kirişlerde sistematik olarak kusurlar yapılmış. Ayrıyeten birçok binanın asmolen (bir çeşit tuğla) yapıda olduğunu gördük. Bu bölgede asmolen döşeme hiç kullanılmamalıdır. Asmolen döşeme yanal zelzele yüklerinde, düşey kirişli döşemelere nazaran çok dayanıksız yapı elemanlarıdır. Kiriş ve kolon birleşimlerinin zelzele standartlarına nazaran tasarlanmadığını gördük. Antakya’nın tekrar planlanmasında mental bir dönüşüm gerekiyor” dedi.
“YUMUŞAK KAT KIRILMALARA NEDEN OLUR”Yeni binaların bilhassa yumuşak katlardan ötürü hasar aldığını söyleyen Karagöz, “Giriş katlarda bilhassa yüksek tavanla birlikte asma kat düzensizlikleri tespit ettik. Birinci ve ikinci olağan kat standart benzeri tasarlanmış fakat yumuşak katın olması nedeniyle dinamik yük tesirinde, yumuşak katlarda kırılmalar olmuş, binalar çökmüştür. Yumuşak kat, yapının düşey istikamette sistemsiz olduğunu gösteriyor. Katlar ortasında simetrinin olması gerekiyor. Şayet, giriş katlar oto galeri olarak kullanılacaksa bu yumuşak kattaki kolonlar daha güçlü ve büyük olmalı yahut teklifimiz bu yumuşak katın hiç yapılmamasıdır” diye konuştu.
“İZOLATÖR YIKILMAYI VE RİSKİ ÖNLER”Antakya’da ayakta kalan binanın olmadığını belirten Karagöz, “Bizim teklifimiz Amik Ovası ve Asi Irmağı olduğu için buraya bina yapılmamasıdır. Ovada kent planlaması olmamasıdır, asla ve asla bina yapılmamalıdır. Şayet burada bina yapılacaksa tek yahut iki katlı olması gerekiyor. Ovanın iki yakası dağ, kentleşmeyi işte bu dağ eteklerinde az katlı formda kurmak lazım. Bu türlü olursa misal felaketi tarih boyunca bir daha yaşamayız. Hatay, İskenderun bölgesinde 13-14 katlı binalar yapmak istiyorsak kesinlikle başka bir bölgede ve sismik izolatör kullanmalıyız. İzolatör yıkılmayı ve riski önler. Toprağın titreşimini yapıya asgarî halde aktarır” sözlerini kullandı.
Görüntü dökümü————————İhsan Karagöz ile röportaj-Yıkılan binalardan detaylar
-Genel detaylar
– Hatay
Kaynak: Son Dakika
