(ANKARA)- Eski Hazine Kamu Finansmanı Genel Müdürü Coşkun Cangöz, “Ülkelerin kalkınması ve toplumsal refahı için ekonomik büyüme, kişi başına gelirin artması değerli. Lakin, memnun olmak için bu kâfi değil. Gelirin adil paylaşımı, sağlıklı bir hayat beklentimizin olması, kararlarımızı özgürce verebileceğimiz demokratik bir toplumsal nizamın varlığı ve hukukun üstünlüğü mutluluğun asıl anahtarı” tabirlerini kullandı.
Eski Hazine Kamu Finansmanı Genel Müdürü Coşkun Cangöz, Medium’da Türkiye’nin son 19 çeyrek üst üste büyüme başarısı göstermesine karşın toplumdaki mutsuzluğun giderek artmasına dikkati çeken bir yazı kaleme aldı.
Ülke olarak, son 10 yılın en yüksek kişi başına düşen ulusal gelirine sahip olunmasına karşın bu durumun vatandaşları mutlu etmediğini belirten Cangöz, geçen aylarda yayımlanan “Dünya Mutluluk Raporu 2025” raporuna, Hukukun Üstünlüğü Endeksi’ne ve Demokrasi Endeksi’nin de memnunluk üzerindeki tesirine değindi.
Coşkun Cangöz’ün yazısından öne çıkanlar şöyle:
“Dünya Memnunluk Raporuna nazaran muhtaçlık duyduğumuzda ya da başımız dara düştüğünde bize elini uzatacak, takviye olacak birilerinin olması memnunluk durumu üzerinde neredeyse gelir düzeyi kadar kıymetli. Toplumsal dayanışma Türkiye’de öbür ülkelere nazaran daha belirleyici bir faktör olarak öne çıkıyor.
Bir ölçüde toplumsal bağların nispeten güçlü olduğu Türkiye’de bireylerin hayatlarıyla ilgili kararlarını seçme özgürlüğünün memnunluk skoru üzerine tesiri ise daha düşük görünüyor.
Küresel memnunluk sıralamasında alt ve üst sıralarda yer alan ülkelerin World Justice Project (WJP) tarafından yayınlanan Hukukun Üstünlüğü Endeksinde ve Economist Intelligence Unit (EIU) tarafından yayınlanan Demokrasi Endeksinde çabucak hemen tıpkı sıralarda yer almaları tesadüf değil.
Nitekim, OECD ülkeleri 142 ülke ortasında en yüksek hukukun üstünlüğü skorlarını elde ederken, Türkiye yeniden Dünya Memnunluk Raporunda olduğu üzere öbür ülkelerden kıymetli ölçüde ayrışıyor. WJP’nin 2024 yılı değerlendirmesine nazaran Türkiye, 0,42 puanla 117’nci sırada yer alıyor. Bu sıralama ile Türkiye hukukun üstünlüğü bakımından Honduras, Angola, Nijer ve Rusya Federasyonu üzere ülkelerin çabucak altında yer alıyor.
EUI’nin global demokrasi düzeylerini ölçmek için oluşturduğu ve her yıl yayımlanan Demokrasi Endeksi ise 165 bağımsız devlet ve iki bölgenin (Filistin toprakları ve Hong Kong) demokrasi seviyelerini pahalandırıyor. Endeks, bir ülkenin demokratik statüsünü seçim süreci ve çoğulculuk; sivil özgürlükler; hükümetin işleyişi; siyasi katılımcılık; ve toplumun demokratik pahalara ve normlara bağlılığını gösteren siyasi kültür başlıkları altında 60 gösterge temel alınarak hesaplanıyor. Bu datalar ışığında ülkeler tam demokrasi, kusurlu demokrasi, hibrit rejimler ya da otoriter rejimler olarak dört ana başlık altında bedellendiriliyor.
Türkiye, demokrasi endeksinde de memnunluk endeksindeki görünümü çiziyor. Bu bağlamda 4,26 puanla 103. sıradaki Türkiye 4,0 puan barajının altındaki otoriter rejimler kategorisinin çabucak üstünde yer alıyor. Türkiye’nin altında yalnızca Fildişi Kıyısı, Nijerya ve Angola bulunuyor. Türkiye’nin üstünde ise sırasıyla Bolivya, Sierra Leone ve Benin var.
Özetle ülkelerin kalkınması ve toplumsal refahı için ekonomik büyüme, kişi başına gelirin artması kıymetli. Lakin, keyifli olmak için bu kâfi değil. Gelirin adil paylaşımı, başımız dara düştüğünde birilerinin yardımımıza koşması ve bizim de kendi yakınlarımıza yardım edebiliyor olmamız, sağlıklı bir hayat beklentimizin olması ve elbette kendimizi söz edebileceğimiz, kararlarımızı özgürce verebileceğimiz demokratik bir toplumsal sistemin varlığı ve hukukun üstünlüğü mutluluğun asıl anahtarı.”
Kaynak: Haberler.com
