Anadolu Ajansının (AA) Küresel İrtibat Ortağı olduğu “5. İstanbul Dijital Sanat Festivali” (IDAF) kapsamında “Geçmişten Geleceğe: Türkiye’nin Kültürel Mirasının Dijital Yolculuğu” konusu ele alındı.
Atatürk Kültür Merkezi’nde (AKM) gerçekleştirilen programda, Yunus Emre Enstitüsü (YEE) Lideri Prof. Dr. Abdurrahman Aliy konuşma yaptı.
Dijital sanatın bir “diyalog” biçiminde ortaya çıktığını belirten Aliy, “Dijital sanat müdahale edebilir bir manaya sahiptir. Sizler dijital bir sergiyi gezerken onun bir kesimi olabilirsiniz. Klasik sanatlar ise bir ‘monolog’ halinde yapılanmıştır. Bu manada dijital sanatla, klasik sanatlar ortasında büyük bir fark vardır.” dedi.
Aliy, konuşmasında müze fikrinin Hıristiyanlıkla ortaya çıktığından bahsederek, şunları anlattı:
“Başlangıçta sanat yapıtlarının sergilenmesi üzere bir durum kelam konusu değildi. Örneğin çizgi sanatı içinde üretilen bir eser, bulunduğu mimarinin bir unsuruydu. Sanat yapıtları evvelce hayat biçiminin bir kesimiydi. Bir şeyleri toplamak ve sergilemek kiliseyle, kiliseler ortası savaşlarla ortaya çıkmıştır. Kiliseler, başkalarından daha üstün olduğunu göstermek için bir çabaya girdiler. Bunun sonucu olarak kilise, sanat yapıtlarını uhdesine aldı ve sanat yapıtının sergilenmesi, gösteriş ve böbürlenmeyle giderek temel bir emel haline geldi.”
Sanat yapıtının alınıp satılan bir bedele dönüşmesinin de müzelerle ortaya çıktığını aktaran Aliy, “Müzecilikle gelişen klasik sanat ve sergileme biçiminde, izleyenler sanat yapıtına temas edemiyordu. Bu türlü olunca da sanat yapıtıyla gerçekçi bir temas kelam konusu olamamaktaydı. Küratör o yapıtı nasıl sunduysa biz ona alışılmış olmak durumundaydık.” diye konuştu.
Aliy, dijital sanatın, klasik sanat ve müzecilikle ilgili manası kırdığının altını çizerek, dijital sanatın sahip olduğu “teolojik” manaya dikkati çekti.
“Dijital sanatlara dair kaygı alışkanlıklarımızın değişmesiyle ilgilidir”
Dijital sanatın “dua etmek” üzere bir manası olduğunu söyleyen Abdurrahman Aliy, “Ben artık klasik sanatlardan farklı olarak, dijital sanatla üretilen bir sanat yapıtının içine girilebiliyor, ona temas edebiliyorum. Bu manasıyla tıpkı dua etmekteki üzere dijital bir sanat yapıtını değiştirme gücüne, ona katılma haline sahip olabiliyorum. Bütün bunlar ise öbür türlü bir süreçte olduğumuz bize gösteriyor.” tabirlerini kullandı.
Aliy, dijital sanata dair var olan korkuların alışkanlığın bozulmasından kaynaklandığına işaret ederek, “Buradaki temel sorun, ‘yeni’ye karşı olan dirençtir ve geçmişte de bu üzere durumlar daima olmuştur. Dijital sanatlara dair endişe, alışkanlıklarımızın değişmesini tabir ediyor. Bu da kelam konusu durumun vakitle aşılacak bir manaya sahip olduğunu bize gösteriyor.” dedi.
Kültürün “doğanın karşısındaki insani üretimler” olduğunu lisana getiren Aliy, şu değerlendirmeyi yaptı:
“Dijital sanat da kültürün modüllerinden yalnızca biridir. O, insanın kendini tabir ediş biçimlerinden sadece bir adedidir ve hiçbir vakit başka insani kapasiteleri büsbütün kapsayamayacaktır. Burada dijital sanatın insani durumu tabir ederken, bunu nasıl yaptığına güzel bakmamız ve anlamamız gerekiyor. Dijital sanat, lisanın ve sanatın dönüşümünün içinde ortaya çıkan yeni bir biçimi söz ediyor. Burada kıymetli olan dijital sanatın kendi tecrübenize alan bırakıp bırakmadığıdır.”
Kaynak: Son Dakika
