Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanvekili ve DEM Parti İstanbul Milletvekili Sırrı Süreyya Öncü’nün geçirdiği aort diseksiyonu, kalp ve damar hastalıklarına ne kadar yakın olduğumuzu hatırlattı.
“YANLIŞ YORUM VAKİT KAYBETTİRİR…”
Ancak birçoğumuzun farkında olmadığı bir gerçek var: Aort anevrizması ile aort diseksiyonu tıpkı hastalık değil! Üstelik bu ikisini karıştırmak, hayati sonuçlara yol açabilir. Biruni Üniversitesi Tıp Fakültesi Kalp ve Damar Cerrahisi Anabilim Kolu’ndan Prof. Dr. Murat Uğurlucan, çok kritik bir ihtar yapıyor: “Her iki hastalık da ölümcül, lakin sistemleri, belirtileri ve müdahale biçimleri birbirinden farklı. Yanlış yorum vakit kaybettirir, bu da hayat kurtaran dakikaları siler.”
AORT ANEVRİZMASI NEDİR?
Aort anevrizması, kalbinizden çıkan en büyük damar olan aortun genişlemesiyle ortaya çıkar. Yavaş ve sinsi ilerler. Hastalığın en kıymetli sebebi ateroskleroz yani damar sertliğidir. Yıllar içinde büyüyen bu baloncuk, ekseriyetle belirti vermez. Lakin BT, MR yahut ultrason üzere tarama teknikleriyle erkenden fark edilebilir. Tedavi planlı cerrahi ya da örtülü stentlerle yapılabilir. Lakin anevrizma yırtıldığında, iç kanama ve ani vefat riskiyle karşı karşıya kalırsınız.
AORT DİSEKSİYONU: DAKİKALARLA YARIŞILAN SESSİZ KATİL
Diseksiyon ise çok daha dramatik. Aortun iç katmanının yırtılmasıyla başlayan bu tablo, kanın damar duvarı içinde ilerlemesine neden olur. Hastalığın en sık sebebi yüksek tansiyondur. Hastalık için öteki değerli bir risk faktörü de aort anevrizmasıdır; yani diseksiyon anevrizma yerinde de ortaya çıkabilir. Hasta bunu çoklukla “bıçak saplanır gibi” bir göğüs ya da sırt ağrısı ile tanım eder. Kalp krizini taklit eder. Acil çekilecek ilaçlı BT anjiyo ile teşhis konur. Tedavi ise dakikalar içinde başlamalıdır. Aksi takdirde diseksiyon, mevtle sonuçlanabilir. “Diseksiyon, anevrizmadan farklı olarak ani bir olaydır. Şiddetli göğüs ve sırt ağrısıyla başlar. Kalp krizini taklit edebilir ancak çok daha acil bir tablodur,” tabirlerini kullanan Prof. Dr. Uğurlucan, diseksiyonun dakikalar içinde hayati sonuçlar doğurabileceğini belirtti.
AYRIM NEDEN BU KADAR KIYMETLİ?
Prof. Dr. Uğurlucan, “Aort anevrizması nadiren de olsa karın ağrısı, sırt ağrısı, göğüs ağrısı üzere şikayelter oluştursa da birden fazla vakit fark edilmez. Lakin sistemli denetimlerle tespit edilmesi mümkündür ve planlı cerrahiyle tedavi edilir. Aort diseksiyonu ise dakikalarla yarışılan bir acil tablodur. Teşhis ve tedavi ne kadar süratli olursa, hastanın hayatta kalma talihi o kadar artar” diyerek ortadaki farkın altını çizdi.
Prof. Dr. Murat Uğurlucan
AORT ANEVRİZMASI İLE AORT DİSEKSİYONUNUN FARKLARI
Aort anevrizması ile aort diseksiyonu tedavi ve müdahale sürecinde hayati değere sahiptir. Prof. Dr. Murat Uğurlucan, bu iki durumu şu biçimde karşılaştırıyor:
Aort anevrizması, ekseriyetle yavaş ve sinsi bir biçimde yıllar içinde gelişir. Aort damarının duvarı vakitle zayıflar ve bu bölgede genişleme meydana gelir. Hastalık birden fazla vakit belirti vermez. Bu nedenle teşhis çoğunlukla tarama teknikleriyle – bilhassa BT (bilgisayarlı tomografi), MR (manyetik rezonans) yahut ultrason ile yapılır. Erken periyotta tespit edilen anevrizmalar planlı cerrahi ya da damar içine yerleştirilen örtülü stentlerle tedavi edilebilir. Lakin aort anevrizması yırtıldığında, önemli iç kanamaya yol açar ve bu durum ölümcül olabilir.
Buna rağmen, aort diseksiyonu çok daha ani başlayan ve süratli ilerleyen bir tablodur. Aortun iç katmanı yırtıldığında, kan damar duvarı boyunca ilerlemeye başlar. Bu durum, organlara giden kan akımını bozabilir ve hayati riske neden olur. Diseksiyon, ekseriyetle birdenbire ortaya çıkan, bıçak saplanır üzere hissedilen şiddetli göğüs yahut sırt ağrısıyla kendini gösterir. Teşhis koymak için acil BT anjiyografi yapılması gerekir. Tedavi, diseksiyonun yerine bağlı olarak acil açık kalp cerrahisi ya da endovasküler (kapalı) stent yerleştirme biçiminde olabilir. Burada vakit en kritik faktördür; her geçen dakika vefat riskini artırır.
Kısaca özetlemek gerekirse:
- Aort anevrizması sessiz ilerleyen, çoklukla belirtisiz ve planlı tedavi gerektiren bir hastalıktır.
- Aort diseksiyonu ise ani gelişen, şiddetli ağrıya neden olan ve dakikalar içinde ölümcül olabilen bir damar yırtılmasıdır.
KİMLER RİSK ALTINDA?
- 60 yaş üzerindekiler
- Yüksek tansiyon hastaları
- Aile hikayesinde damar hastalığı bulunanlar
- Sigara kullananlar
- Kolesterol yüksekliği ve damar sertliği olanlar
- Bağ dokusu hastalıkları (Marfan sendromu vb.)
PROF. DR. MURAT UĞURLUCAN: AĞRIYI HAFİFE ALMAYIN
Uğurlucan, kelamlarına şu halde devam etti: “Aort diseksiyonları ile daha sık karşılaşıyoruz. Hastanemizde Mart ayı içerisinde 44, geçen hafta da 35 yaşında olmak üzere aort diseksiyonu nedeniyle acil olarak operasyonlarını gerçekleştirdiğimiz 2 hastamızı başarılı geçen tedavi süreçleri sonrası taburcu ettik. Her iki hastamız da doktor kontrollerinden kaçan, tansiyon ilaçlarını nizamlı kullanmayan yüksek tansiyon hastalarıydı. Ağrıyı ciddiye alın, taramayı ihmal etmeyin. Sessiz ilerleyen hastalıklarla başa çıkmanın tek yolu farkında olmak ve vaktinde harekete geçmektir. Hem anevrizma hem diseksiyon erken teşhis ve uygun tedavi ile ölümcül olmaktan çıkar.”
ReklamdırKaynak: Haberler.com
