Başkent Üniversitesi Gastronomi ve Mutfak Sanatları Kısmından iki öğrenci, bilhassa afet devirlerinde klâsik Türk yemeklerinin uzun müddet bozulmadan koruma edilebilmesine imkan tanıyan proje geliştirdi.
AA muhabirinin edindiği bilgiye nazaran, Başşehir Üniversitesi Gastronomi ve Mutfak Sanatları Kısmı öğrencileri Sönmez Kılıç ve Can Onuk’un, Öğretim Üyesi Doç. Dr. İlkay Yılmaz’ın öncülüğünde hayata geçirdikleri TÜBİTAK takviyeli projeyle afet devirlerinde vatandaşlar besin pahasını kaybetmeyen sağlıklı yemek tüketebilecek.
Proje kapsamında Türk mutfağına ilişkin yemekler pişirildikten sonra “petri” ismi verilen kaplara konularak donduruluyor ve kurutuluyor. Bir gün süren bu süreç sonrasında yemekler uzun mühlet saklanabilecek hale getiriliyor.
Raf ömrü uzayan yemekler, zelzele başta olmak üzere, rastgele bir doğal afet periyodunda üzerine bir ölçü su eklenerek tekrar tüketilebiliyor.
“Dondurarak kurutmayı yemeklerde birinci kere kullandık”
İlkay Yılmaz, insanların afet periyotlarında besin muhtaçlığını, güçlü ve besin kıymetini kaybetmeyen yemeklerle karşılamak için bu türlü bir çalışma yaptıklarını söyledi.
Türk mutfağına ilişkin 30 çeşit yemeği “dondurarak kurutma” ismi verilen özel bir teknikle hazırladıklarını belirten Yılmaz, “Bu, aslında bilinen bir usul fakat biz bu yolu yemeklerde birinci kere kullandık. Öncelikle pişirdiğimiz yemekleri küçük kaplara koyuyoruz, sonra dondurarak kurutuyoruz. Bu sistemle yemeklerin besin pahası korunuyor. Yalnızca vakum altında, eksi 70 derecede suyu uzaklaştırdığımız için besinlerin dokusu ziyan görmüyor, vitamin ve mineral kaybı olmuyor. Böylece hem sağlıklı hem uzun ömürlü hem de lezzetli eserler elde etmiş oluyoruz.” tabirlerini kullandı.
Yılmaz, bu formda hazırlanan yemeklerin uygun şartlarda 10 yıla kadar saklanabileceğini lisana getirerek, kurutma esnasında suyun uzaklaştırılmasının eserleri mikrobiyolojik olarak inançlı hale getirdiğini anlattı.
Yemeklerin pişirilmesinin üzerinden uzun vakit geçmesine karşın muhtaçlık anında üzerine su eklenerek rahatça tüketilebildiğine işaret eden Yılmaz, bunun projenin asıl kıymetli ögesi olduğunun altını çizdi.
Amaç, çeşit sayısını artırmak
Yılmaz, bilhassa et, tavuk, balık ve bakliyat yemekleri hazırladıklarını tabir ederek, Türk mutfağının öteki klâsik lezzetlerini de tıpkı metotla kurutarak afet devirlerinde tüketilebilecek daha fazla çeşit elde etmeyi amaçladıklarını belirtti.
Yılmaz, projeyi geliştirmeye devam edeceklerini, bu hususta yatırım tekliflerine açık olduklarını ve patent müracaatında bulunacaklarını bildirdi.
“Seri üretime geçmeyi de planlıyoruz”
Projede yer alan öğrencilerden Sönmez Kılıç, daha evvel Kahramanmaraş zelzelelerinin akabinde bölgedeki vatandaşlara gönderilmek üzere Beypazarı kurusu ürettiklerini söyledi.
Bu fikirden yola çıkarak afet anlarında vatandaşların daha besleyici besinlere ulaşmasını istediklerini lisana getiren Kılıç, bu nedenle proje kapsamında Türk mutfağına ilişkin yemekleri hazırladıklarını belirtti.
Kılıç, beşerler için yararlı bir proje geliştirdiklerine işaret ederek, “Yaptığımız süreçle eser çok daha uzun müddet dayanabiliyor. Yeri geldiğinde muhakkak ölçüde su eklenerek yemeğe birebir tadı ve lezzeti, besin pahasını kaybetmeden verebiliyoruz. Şu an için pilot eserler sunduk, daha fazla ölçüde eser kurutup seri üretime geçmeyi de planlıyoruz. Daha fazla üretilirse insanlara daha faydalı olur diye düşünüyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
“Projemizin geliştirilmesi yatırım gerekiyor”
Projede vazife alan başka öğrenci Can Onuk da yaptıkları işin yalnızca yemek hazırlamaktan ibaret olmadığını, çalışmada bilim tarafının da öne çıktığını vurguladı.
Gastronominin bilimsel istikametiyle ağır formda ilgilendiğini anlatan Onuk, “TÜBİTAK projesini duyduktan sonra müracaat yaptık. Bu türlü bir çalışmada yer almak hem akademik olarak benim gelişimime katkı sağladı hem de toplumsal bir yarar oluşturdu. Projemizin geliştirilmesi için de bizlere yatırım gerekiyor. Sponsorlarımız olursa daha büyük ölçekte eserler geliştirebiliriz ve farklı yemekler yapabiliriz.” diye konuştu.
Kaynak: Son Dakika
