KOCAELİ Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Kısmı Lideri Prof. Dr. Ayşe Tuba Ökse’nin bilimsel danışmanlığında yürütülen, Diyarbakır’ın Kocaköy ilçesinde 11 bin yıllık Gre Fılla Höyüğü’ndeki hafriyat çalışmaları tamamlandı. Ökse, Göbeklitepe ile tıpkı periyoda ilişkin izler taşıyan höyükten 3 bin 233 yapıtın çıkarılıp, korumaya alındığını söyledi.
Diyarbakır’ın Kocaköy ilçesi kırsal Ambar Mahallesi’nde ortaya çıkarılan ve Göbeklitepe ile tıpkı periyoda ilişkin izler taşıyan, 11 bin yıllık Gre Fılla Höyüğü’ndeki hafriyat çalışmaları tamamlandı. Diyarbakır Müze Müdürlüğü başkanlığında, Kocaeli Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Kısmı Lideri Prof. Dr. Ayşe Tuba Ökse’nin bilimsel danışmanlığında, 2018’de başlatılan çalışmalarla 3 bin 233 eser, gün yüzüne çıkarıldı. Bölgede yapılacak baraj nedeniyle sulara gömülen höyükten çıkarılan eserler, Diyarbakır Müze Müdürlüğü’nce muhafazaya alındı.
Gre Fılla Höyüğü’nde 30 kişilik ekiple titiz çalışma yürütüldüğünü belirten Prof. Dr. Ökse, “Gre Fılla, günümüzden yaklaşık 10 bin 500 yıl evvel kullanılmaya başlanmış. ‘Kendale Hecela’ olarak isimlendirilen ikinci höyük ise M.Ö. 7’nci binde kullanılmaya başlanmış. Diyarbakır Müze Müdürlüğü başkanlığında 2 höyükte de 2018 ile 2022 yılı ortasında kurtarma hafriyatları yürüttük. Takımımız hala orada, hafriyatlar bitti. Suların yükselmesi nedeniyle sonlandırdık. Şu anda gereç çalışması yapıyoruz. Çok süratli ve uzun soluklu bir çalışma yaptığımız için; 2-3 yıl daha gereç çalışmasını sürdürmek zorundayız” dedi.HÖYÜKTEN ÇIKAN ESER SAYISI 3 BİN 233Gre Fılla’da gün yüzüne çıkarılan gereç sayısının 3 bin 233 adet olduğunu belirten Prof. Dr. Ökse, “Bu eserler, Diyarbakır Müze Müdürlüğü’ne teslim edilmiş durumda. Bunların büyük bir kısmı; bizim sürtme taş aletler dediğimiz daha çok havan, öğütme taşı, oluklu taş üzere yapıtlardan oluşuyor. İkinci büyük bir kısmı ise yontma taş aletlerinden oluşuyor; çakmak taşı üzere eserler. Hayvan kemiğinden üretilmiş delici yapıtlarla de karşılaşıyoruz. Bütün bunlar içerisinde kabartmalar, heykeller ve bezemeli aletler de var. Örneğin; bir kemik aleti üzerinde bir yılan kabartması oluyor ya da oluklu taşlar dediğimiz kemik aletlerinin biçimlendirildiği taşların üzerinde yılan kabartmaları bulunuyor. Bu eserler ile de çok karşılaştık. 3 tane heykelimiz var; çukur yapı içerisinde 2 domuz ve 1 tane de insan heykelimiz var” diye konuştu.’GÖBEKLİTEPE İLE ÇAĞDAŞ’Eserlerin tamamının Diyarbakır Müzesi deposunda koruma edildiğini belirten Prof. Dr. Ökse, “Bizim yapmak istediğimiz en değerli şeylerden biri de bu yuvarlak çukur yapıların korunması. Diyarbakır Cezaevi, müze yerleşkesine dönüştürülecek ve açık alanına bunun taşınması planlanıyor. Ne vakit hayata geçirilir? O artık bakanlığın programlaması ile ortaya çıkacak bir şey” dedi.
Gre Fılla Höyüğü’nün Neolitik periyottan kalan yerleşim alanı olduğunu anlatan Prof. Dr. Ökse, “Göbeklitepe ile çağdaş, buranın tıpkı devirde kullanılmış olduğunu biliyoruz. Burası, Göbeklitepe’de açığa çıkmış olan yuvarlak yapıların benzerlerine sahip. Her birinin içerisinde 4 adet yüksek paye var; bunların çatıyı taşıyan yaklaşık 2-3 metre kadar derinlikleri var. Çapları da 8 ile 10 metre ortasında değişiyor. Burada ortalama 25 kişi oturabiliyor. Bölge bazında buraya en eski yerleşimler, diyebiliriz” diye konuştu.
Kaynak: Son Dakika
