Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğünce, “Denetimli Özgürlük 20. Yılı Bölge Toplantıları” kapsamında “Suç, Ceza ve Rehabilitasyon Sempozyumu” İstanbul Medipol Üniversitesi Kavacık Yerleşkesi’nde başladı.
Sempozyumun açılışında konuşan Adalet Bakan Yardımcısı Ramazan Can, infaz hukukunun en kıymetli kurumlarından birinin kontrollü hürlük kurumu olduğunu söyledi.
Can, “Bizim kıymet yargımızda insan, eşref-i mahlukat olarak tanımlanmış, yaratılmışların en onurlusu. Başka taraftan Mevlana Celaleddin Rumi ‘Ne olursan ol, tekrar gel’ demiş. Pir Edebali ‘İnsanı yaşat ki devlet yaşasın’ demiş. Hatanın, cezanın ve infazın konusu insandır. Münasebetiyle insanı topluma kazandırmak bütün medeniyetlerin ortak gailesi olmuştur. Bizim coğrafyamızda da bu pahanın altyapısı esasen vardır.” dedi.
Denetimli hürlük ile mahkumun özgür bırakıldığını fakat bir kontrol ve izleme süreci geçirdiğini lisana getiren Can, “Denetimli hürlük mühleti içerisinde münferiden işlenen bir hadiseye kurumu heba etmememiz, inadına üzerine gitmemiz lazım. Zira bireyin ıslahı tıpkı vakitte toplumun ıslahıdır. Bireyi biz ıslah ederek topluma kazandıracağız ki, toplum da huzurlu ve sağlıklı bir ortamda yaşayabilecek.” sözlerini kullandı.
Denetimli özgürlük kuruluşunun kurulmasının üzerinden 20 yıl geçtiğini belirten Can, bu mühlet zarfında hoş aralar kat ettiklerini, eksikliklerin giderilmesi için de bu çalışmaları yaptıklarını vurguladı.
Daha evvel Elazığ’da ve İzmir’de bu toplantıları gerçekleştirdiklerini hatırlatan Can, 2 gün sürecek sempozyumda kontrollü hürlük konusunu tüm taraflarıyla tartışacaklarını ve buradan çıkan raporları Bakanlık olarak ciddiye alacaklarını kelamlarına ekledi.
“20 yılda 8 milyon 300 bin karar infaz edilmiştir”
Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürü Enis Yavuz Yıldırım, kontrollü özgürlük sisteminin, ceza infaz sistemlerinde hapsetmeden daha sonra ortaya konmuş, güzelleştirmeyi, rehabilitasyonu, kişiyi toplumsal hayata kazandırmayı amaçlayan çağdaş bir sistem olarak Batı’da 100 yılı aşkın bir müddettir uygulandığına dikkati çekti.
Yıldırım, kontrollü özgürlüğün başka infaz modelleriyle karşılaştırdıklarında, hata işleyen bireylere çok daha tesirli müdahale edilebilmesi, rehabilitasyonlarının daha güçlü yapılabilmesi ve tecrit edilmeden, toplum içerisinde psikososyal müdahalelerle ve toplumsal çalışmalarla toplumsal yaşama daha rahat entegre olabilmelerini sağlayıcı müdahalelerle çok daha manalı olduğunu tabir etti.
Halihazırda 149 kontrollü özgürlük müdürlüğünde 6 bin çalışanın, yaklaşık 450 bin yükümlüye kontrollü özgürlük önlemleri uyguladığını kaydeden Yıldırım, şöyle devam etti:
“Denetimli hürlüğün ülkemizde yürürlüğe girdiği 20 yıllık periyot zarfında 8 milyon 300 bin karar infaz edilmiştir. 3 milyon 593 bin düzgünleştirme faaliyeti gerçekleştirmiştir. Bunun 1 milyon 465 bini bağımlılara yönelik gerçekleştirilmiştir. Çağımızın vebası olan husus bağımlılığıyla ülkemizde en güçlü formda gayret eden sistemlerin tahminen de başında gelen kurumlarından bir tanesi de kontrollü özgürlüktür. 62 bin yükümlüye birebir ve maddi yardım sağlanmıştır. Bu birebir ve maddi yardımları da son derece önemsediğimizi tabir etmek istiyorum. Zira, hata tekrarının en kıymetli sebeplerinden birisi biliyoruz ki ekonomik şartlardır, toplumsal ortamlardır. 71 bin yükümlüye 2013’ten bu yana sürdürdüğümüz elektronik izleme takibi uygulanmıştır. Kontrollü hürlük bu istikametiyle teknolojiyi de kullanan, teknolojiyi de önceleyen ve kendini daima yenileme eforu içerisinde olan dinamik bir yapıyı da söz etmektedir.”
Yıldırım, multidisipliner bir alanda bu kadar büyük bir sistemi yalnızca Adalet Bakanlığının, Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü’nün yönetmesinin hakikat olmayacağını, bu alanın birçok kurumun, kuruluşun ve dinamiğin katkı vermesi gereken ve birlikte hareket etme kültürünün ortaya konulması gereken bir alan olduğunu lisana getirdi.
Denetimli özgürlük sisteminin gelişiminde akademisyenlerle iş birliğini ve işin pratiğinin yürütülmesi sırasında ortaya konan bilimsel temelleri önemsediklerini vurgulayan Yıldırım, Batı’daki kontrollü hürlük sistemlerinde gönüllülük temelinin da çok tesirli olduğunu lakin Türkiye’de STK’lerin ve gönüllülerin eksik olduğunu ve gönüllülük temeline nazaran verilmesi gereken bu hizmetin ziyadesiyle kamu uhdesinde kaldığını belirtti.
“Bireyin tekrar hayatla bağ kurmasına imkan tanıyan bir yaklaşım”
İstanbul Anadolu Cumhuriyet Başsavcısı Zafer Koç da sempozyumun sadece bir bilgi paylaşımı tabanı değil, birebir vakitte bir birikimin, toplumsal dönüşüm sürecinin ve adaletin insani boyutuna duyulan inancın yansıması olduğunu söyledi.
Denetimli özgürlük sisteminin 20. yılını idrak ederken, geçmişin emeklerini takdir ettiklerini ve geleceğe dair ortak bir vizyon geliştirmenin heyecanını taşıdıklarını belirten Koç, “Denetimli hürlük, bir cezalandırma yolu olmanın ötesinde, bireyin tekrar hayatla bağ kurmasına imkan tanıyan, ona sorumluluk vererek topluma dönüşünü kolaylaştıran onarıcı bir yaklaşımdır.” dedi.
Koç, kontrollü özgürlük sisteminin yalnızca Türkiye’nin değil, dünyanın farklı ülkelerinde de karşılık bulan üniversal bir yaklaşım olduğunu, cürmün kişisel, tahlilin ise toplumsal olduğuna inanan bir infaz anlayışıyla mağdurun korunmasından failin rehabilitasyonuna kadar çok boyutlu bir perspektif sunduğunu kaydetti.
Toplantıdan notlar
Denetimli Hürlük Daire Lideri Dr. Hüseyin Şık’ın “Denetimli Hürlük Sisteminin Genel Yapısı, İşleyişi ve 20. Yıl Hedefleri” başlıklı sunumuyla başlayan sempozyumda bugün, “Denetimli Özgürlük, Medya ve Toplum: Yansımalar, Tenkitler ve Beklentiler”, “Rehabilitasyon Ekseninde Kontrollü Serbestlik”, “Toplumun Gözünde Adalet: Kontrollü Özgürlükte Ceza Algısı ve Cezasızlık Tartışmaları” ve “Madde Kullanımı ve Kontrollü Özgürlük: Tüzel Yaklaşımlar ve Avrupa Standartları” başlıklı paneller gerçekleştirilecek.
Yarın ise “Yükümlü Perspektifinden Kontrollü Serbestlik”, “Denetimli Hürlük Sisteminde Sorumluluklar ve Kamu Yararı” ve “Denetimli Özgürlük Perspektifinden Aile, Bayan ve Çocuk” başlıklı panellerin akabinde sempozyum sona erecek.
Kaynak: Son Dakika
